Bartholin kisti nedir? Bartholin kisti, vajina girişindeki Bartholin bezinin tıkanmasıyla meydana gelen sıvı dolu bir yapıdır. Genelde küçük boyutlarda ve ağrısızdır. Ancak enfekte durumunda şişme, kızarma ve hassasiyet oluşabilir.
Bartholin kisti nedir? Bu kist, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar veya hijyen yetersizliği sonucu oluşabilir. Bazen apseler oluşturarak şiddetli ağrı ve ateşe neden olabilir. Oturma banyoları, antibiyotik kullanımı ya da cerrahi gerekebilir. Özellikle tekrarlayan durumlarda kist duvarının alınması düşünülebilir. Bölgeyi kuru ve hijyenik tutmak, iyileşme sürecine destek olur.
Bartholin Kisti Neden Olur?
Bartholin kisti, vajina girişinin her iki tarafında bulunan salgı salgılayan Bartholin bezlerinin tıkanması ile oluşur. Bu bezler, cinsel ilişki sırasında kayganlığı artırmak amacıyla salgı üretir. Ancak bu bezlerin kanalları tıkandığında üretilen sıvılar dışarı atılamaz ve birikir. Bu birikme zamanla kistik bir form alarak rahatsızlık verir. Bazı durumlarda bu kistler belirti vermeden ve uzun süre fark edilmeden kalabilir.
Kistlerin nedenleri, kişisel hijyen, bağışıklık durumu ve çevresel faktörlere bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Bartholin bezinin kanalı doğuştan dar olabilir veya yaralanmalar sonucu tıkanabilir.
Tekrarlayan enfeksiyonlar, kanalda kalıcı hasar meydana getirerek tıkanıklık riskini artırır. Cinsel temasla geçen hastalıklar, kistin enfeksiyonunda önemli bir etkendir. Klamidya ve gonore gibi bakteriler, bu alanda iltihaplanmaya neden olabilir.
Bu kistinin oluşmasına neden olan başlıca etkenler şu şekildedir:
- Cinsel yolla bulaşan hastalıklara bağlı oluşan bakteriyel enfeksiyonlar
- Ter bezlerinin fazla çalışmasına bağlı gelişen yağ bezesi benzeri yapılar
- Bartholin kanalının doğumsal ya da kazanılmış tıkanıklıkları
- Vajinal bölgede tekrarlayan sürtünmeler veya darbelere bağlı travmalar
- Rahim ağzında meydana gelen iltihap süreçler ve enfeksiyon odakları
Kist büyüdükçe, genellikle tek taraflı olarak vajina girişini etkileyen bir şişlik oluşur. Bu şişlik ağrılı olabilir; yürümeyi ya da oturmayı zorlaştırabilir. Bu kist, enfeksiyon geliştiğinde olan Bartholin apsesi şeklini alabilir ve bu durumda cerrahi müdahale gerekebilir.
Apse oluştuğunda ateş, zonklayıcı ağrı ve kızarıklık gözlemlenebilir. Bu nedenle bartholin kistinin belirtilerini erken fark etmek ve doktora başvurmak oldukça önemlidir. Zamanında müdahale ile ağrı kontrol altına alınır ve enfeksiyonun yayılması önlenerek tedavi sağlanır.
Bartholin Kisti Patlarsa Ne Olur?
Bartholin kisti patladığında, içinde biriken sıvı dışarı akar ve bu durum genellikle anlık bir rahatlama yaratır. Ancak bu geçici iyilik hali, altta yatan sorunun çözüldüğü anlamına gelmez. Kistin patlaması, dokuda açıklık oluşturur ve bu durum doğru şekilde tedavi edilmezse yeniden enfeksiyon oluşabilir. Bakteriyel nedenli durumlarda sonrası iyileşme süreci daha uzun sürebilir.
Kist patladığında hasta çoğu zaman şiddetli ağrı yaşayabilir. Bu ağrı, kistin içindeki basıncın aniden azalmasıyla oluşur. Patlamadan sonra bölgede tahriş, akıntı ve lokal hassasiyet oluşabilir. Eğer kist bir apse haline gelmişse ve kendiliğinden boşalmışsa, bu durum geçici bir rahatlama sağlayabilir. Ancak tedavisi edilmezse tekrar oluşma riski yüksektir.
Cilt bütünlüğü bozulduğunda, bölgedeki hijyen koşulları oldukça önemlidir. Kist patladıktan sonra enfeksiyon riskini azaltmak için temizlik ve bakım büyük önem taşır. Bu süreçte, kistin bulunduğu alanda belirgin bir şişlik kaybolabilir ama, dokuda kızarıklık ve hassasiyet devam edebilir. Özellikle dış genital bölgede tek taraflı dudak şişmesi gibi şikayetler devam edebilir. Bu durumdaki hasta, bir uzman doktora danışarak uygun medikal veya cerrahi tedavi alternatiflerini değerlendirmelidir.
Bartholin Kistine Ne İyi Gelir?
Bartholin kistinde tedavi yöntemleri, kistin boyutu, iltihap durumu ve hastanın yaşadığı klinik belirtilere göre değişir. Bu bezlerin tıkanması sonucu oluşan kistler, bazen tamamen sessiz seyrederken, bazı hastalarda ciddi sorunlara yol açabilir. Özellikle enfekte hale gelen kistler, günlük yaşamı aksatacak düzeyde ağrıya ve hareket kısıtlılığına yol açabilir. Bu nedenle, kistin uygun biçimde değerlendirilmesi ve profesyonel destekle ele alınması gerekir.
Bartholin kisti tanısı konulduğunda, uzman doktor mevcut duruma göre değişik tedavi seçenekleri sunar. Eğer kist enfekte değilse ve ciddi bir rahatsızlık oluşturmuyorsa, bir süre takip önerilebilir. Bu aşamada bazı destekleyici yöntemler tedaviye yardımcı olabilir, fakat kalıcı iyileşme sağlamak için medikal veya cerrahi adımlar atılmalıdır.
Eğer hastanın ağrısı özellikle yürürken veya otururken daha fazla hissediliyorsa ve kist hızla büyüyorsa, ilk adım genellikle lokal anestezi altında yapılan cerrahi müdahalelerdir. Bu işlemlerde kistin içeriği dikkatlice boşaltılır ve cerrahi drenaj yapılır. Dren, kistin yeniden sıvı ile dolmasını önlemek amacıyla geçici bir süre için yerleştirilir. İşlem sonrası ortaya çıkabilecek hassasiyetin yönetimi için ağrı kontrolü sağlanır ve düzenli takip önerilir.
İyileşme aşamasında, bölgenin temiz ve kuru tutulması enfeksiyon riskini azaltmada büyük önem taşır. Bu dönemde, bireysel hijyen kurallarına dikkat edilmesi ve doktorun önerdiği pansuman ile bakım yöntemlerine uyulması gerekir. Özellikle vajinal bölgede yapılan işlem sonrasında enfeksiyon ve tahriş durumu dikkatlice izlenmelidir.
Bunun yanı sıra, doktor tavsiyesiyle ılık suya oturmak gibi destekleyici yöntemler de uygulanabilir. Bu yöntem, ağrıların hafiflemesine ve yöredeki kan dolaşımının iyileşmesine yardımcı olabilir. Ancak, bu tür bir uygulamanın yalnızca yardımcı bir seçenek olduğunu ve tedavi yerine geçmeyeceğini unutmamak önemlidir. Cerrahiden sonra düzenli muayene ve doğru bakım uygulamaları, iyileşme sürecinin sağlıklı bir şekilde gerçekleşmesi için son derece önemlidir.
Sıkça Sorulan Sorular
Bartholin kisti kendi kendine geçer mi?
Enfekte olmayan küçük kistler bazen kendiliğinden kaybolabilir, ancak takip ve doktor kontrolü yapılmalıdır.
Cerrahi işlem sonrası tekrar oluşur mu?
Evet, eğer altta yatan sebep giderilmezse kist yeniden ortaya çıkabilir. Kalıcı bir çözüm için uygun cerrahi yöntemlerin seçilmesi gerekir.
Oturma banyoları ne sıklıkla yapılmalı?
Genellikle günde 2-3 kez ve 10-15 dakika süreyle, doktor tavsiyesi doğrultusunda yapılması önerilir.
Cerrahi drenaj ağrılı bir işlem midir?
Hayır. İşlem lokal anestezi altında uygulandığı için hasta işlem sırasında ağrı hissetmez, sonrasında hafif hassasiyet olabilir.
Hijyen neden bu kadar önemli?
Bölgenin temiz ve kuru tutulması, enfeksiyonun yayılmasını önler ve iyileşme sürecini hızlandırır.
Tedavi edilmezse ne olur?
Tedavi edilmeyen kistler enfekte olur ve apseye dönüşebilir. Apse geliştiğinde ağrı artar, günlük aktiviteler zorlaşır ve müdahale kaçınılmaz hale gelir.
Bartholin kisti hakkında detaylı bilgi ve tedavi seçenekleri için Op. Dr. Banu Akçal ile iletişime geçebilirsiniz.
