Ertesi gün hapı, korunmasız cinsel ilişki sonrasında gebeliği önlemek amacıyla kullanılan bir acil durum yöntemidir. Bu haplar, yüksek dozda içerdikleri levonorgestrel veya ulipristal asetat hormonları aracılığıyla gebeliği önler. Söz konusu bu hormonlar ovülasyonu geciktirir ve döllenmiş yumurtanın rahim duvarına yerleşmesini zorlaştırır.
Ertesi gün hapı ilişkiden sonraki 72 saat içinde alınmalıdır. Döllenmiş yumurta, rahim duvarına başarılı bir şekilde yerleşmişse ertesi gün hapının herhangi bir etkisi olmaz. Bu haplar mevcut gebeliği sonlandırmak üzere tasarlanmamıştır ve kürtaj etkisi göstermezler. Hapın etkinliği cinsel ilişkinin üzerinden geçen zamana bağlıdır. Bu nedenle mümkün olan en kısa zamanda alınması tavsiye edilir.
Ertesi gün hapının çalışma mekanizması şöyledir:
- Oral yolla alınan hap, LH (luteinizing hormon) pikini engelleyerek yumurtlamayı geciktirir. Bu da sperm ve yumurtanın buluşmasını engeller.
- Ertesi gün ilacı, rahim duvarının kalınlığını değiştirerek döllenmiş yumurtanın rahim duvarına tutunmasını zorlaştırır.
Ertesi Gün Hapı Nedir?
Ertesi gün hapları bir doğum kontrol yöntemi değildir. Beklenmedik veya korunmasız cinsel ilişki sonrasında gebeliği önlemek için son çare olarak düşünülmelidir. Bu ilaçlar, rutin doğum kontrol yöntemleri kadar etkili değildir. Ayrıca cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı da koruma sağlamazlar. Dolayısıyla uzun vadeli ve düzenli bir doğum kontrol yöntemi belirlemek daha doğru olacaktır.
Ertesi Gün Hapları Nasıl ve Ne Zaman Kullanılır?
Ertesi gün ilaçlarının doğru ve etkili kullanımı onların başarısını arttırır. Bu nedenle “Bu haplar nasıl kullanılır?” sorusunun yanıtı önemlidir. Piyasada farklı markalardan ertesi gün hapları vardır. Çoğu tek doz olan bu hapların bazıları iki doz şeklinde kullanılmaktadır. Eğer iki doz alınacaksa ilkinden 12 saat sonra alınması önerilmektedir. Hapı aldıktan sonra 2-3 saat içinde kusma durumu ortaya çıkarsa ek bir doz alınabilir.
Cinsel ilişkiden sonra geçen süre arttıkça hapın etkinliği de azalır. Bazı haplar ilk 72 saat, bazıları 120 saate kadar etki gösterse de bu hapların ilk 24 saat içinde kullanılması tavsiye edilir. Ayrıca doğum kontrol yönteminin başarısız olması durumunda (prezervatifin yırtılması) ya da cinsel bir saldırıdan da sonra da bu haplar kullanılabilir.
Ertesi Gün Hapının Yan Etkileri
Ertesi gün hapının yan etkileri hafif ve geçicidir. En yaygın görülen yan etkiler yorgunluk, baş ağrısı, karın ağrısı ve adetin gecikmesidir. Bu ilacın içerdiği hormonlar adet düzensizliklerine de neden olmaktadır. Bu düzensizlik, birkaç ay boyunca devam edebilmektedir. Adet düzensizliğinin yanı sıra birçok kadında mide bulantısı ve kusma da görülmektedir. Özellikle ilaç alındıktan sonraki 3 saat içinde kusma durumunda ilacın etkisinin azaldığı bilinmektedir.
İlacın yan etkileri kişiden kişiye değişiklik gösterebilir. Bazı kadınlar herhangi bir rahatsızlık hissetmezken bazı kadınlarda yan etkilerin şiddeti artabilir. Yan etkilerin şiddetlenmesi ve uzun süreli hissedilmesi durumunda mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
Ertesi Gün Hapının Zararları
Ertesi gün ilaçları, sık kullanılmadıklarında ciddi sağlık riskleri oluşturmaz. Ancak, yüksek dozda hormon içerdikleri için bu ilaçların sürekli kullanılmaları önerilmez. Ayrıca ertesi gün haplarının adet döngüsü üzerinde olumsuz sonuçlara yol açabildiği bilinmektedir.
Ertesi gün haplarının potansiyel riskleri şunlardır:
Ertesi Gün Hapları Fiyat
Ertesi gün hapları ne kadar? Bu sorunun cevabı hapın markasına ve satın alınan eczaneye göre değişebilir. Ancak diğer doğum kontrol yöntemleri ile karşılaştırıldığında, ertesi gün hapları daha pahalı bir seçenektir. Yan etkileri de düşünüldüğünde sadece acil durumlarda bir seçenek olarak değerlendirilmelidir.
Ertesi gün hapları, korunmasız cinsel ilişki sonrası istenmeyen gebelikleri önlemek üzere tasarlanmıştır. Bu haplar HIV, klamidya, gonore gibi cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı koruma sağlamaz. Cinsel ilişki sonrası gebelik riskini azaltmak için geçici bir çözüm sunan doğum kontrol hapları acil durumlarda etkili bir araç olabilir.
Ertesi gün haplarını kullanmadan önce jinekoloğunuza danışabilirsiniz. Op. Dr. Banu Akçal’dan randevu almak için kliniğimizle iletişime geçebilirsiniz.
